Bevoorradingsplatformen voor de voedselhulpsector zijn logistieke spelers die zich professioneel organiseren om eerstelijns voedselhulporganisaties te bevoorraden met voedsel (en non-food) dat wordt herverdeeld onder mensen die in precaire omstandigheden leven. Er zijn er een tiental, verspreid over Brussel.
“Met platforms bedoelen we structuren uit de tweede of derde lijn, publiek of privaat, die als hoofdtaak hebben de logistiek van de bevoorrading ter ondersteuning van eerstelijns voedselhulporganisaties, die op hun beurt uitdelen aan mensen in nood. Hun taken omvatten het verzamelen/sorteren, vervoeren, opslaan en herverdelen van teruggewonnen (verliezen, overschotten en onverkochte artikelen) en/of aangekochte (afhankelijk van financiële middelen, institutionele beperkingen, enz.) voedingsmiddelen en non-food artikelen. Sommige van deze structuren zijn essentiële schakels in de logistiek van ELFPO/ESF+-producten. Deze structuren beschikken over voldoende en adequate middelen (gebouw, voertuigen, koelruimte, enz.), waardoor ze hun activiteiten op professionele wijze kunnen uitvoeren (met name naleving van de AFSCA-normen, gestructureerde samenwerking met begunstigde organisaties, met name door middel van overeenkomsten, enz.) Deze organisaties voeren enkel activiteiten uit die rechtstreeks verband houden met sociale bijstand aan personen in nood en hebben geen winstoogmerk. Hun bestaansreden is het ondersteunen van eerstelijnsorganisaties en via hen mensen in nood helpen. Door hun bestaan dragen deze structuren ook bij aan de strijd tegen verspilling en kunnen ze bijdragen aan werkgelegenheid en sociaal-professionele integratie”.
Sommige zijn al ouder, zoals de voedselbanken, die lid zijn van de Belgische Federatie van Voedselbanken, of de Federatie van Resto’s du Cœur; andere zijn recenter opgericht, op verzoek van lokale spelers, en richten zich in het bijzonder op het inzamelen van onverkocht voedsel van voedselbedrijven (productie/distributie/HoReCa).
De ontwikkeling van deze platforms heeft onder andere geleid tot de professionalisering van de inzameling en het beheer van onverkochte voedingsmiddelen, die kwetsbaar zijn en op zeer korte termijn moeten worden herverdeeld (met name op het gebied van uitrusting, naleving van regelgeving en voedselveiligheidsnormen).
Ze kunnen grote hoeveelheden onverkochte goederen ophalen bij logistieke centra en producenten die te ver verwijderd zijn van lokale verenigingen.
Ze voorzien eerstelijnsorganisaties van verse producten, wat de voedingskwaliteit van voedselpakketten en maaltijden verbetert. Hierdoor ontlasten ze deze eerstelijnsorganisaties geheel of gedeeltelijk van logistieke taken die veel energie kosten (potentiële donoren werven, onverkocht voedsel verzamelen en beheren, etc.) en/of specifieke apparatuur vereisen (koelwagens, koelruimtes, etc.). Hierdoor kunnen ze meer tijd en middelen besteden aan hun taken op het gebied van distributie, ontvangst en ondersteuning.
De Social Return on Investment (SROI) van voedselhulpplatforms is zeer aanzienlijk. In 2022 berekende de hogeschool Vives bijvoorbeeld dat de Belgische Voedselbanken meer dan 338 miljoen euro aan sociale meerwaarde creëerden. Elke geïnvesteerde euro genereerde een rendement van 7,92 euro voor het bedrijf. Dit cijfer is waarschijnlijk onderschat, omdat de berekening geen rekening houdt met :
- de rol die de 676 aangesloten lokale voedselhulporganisaties spelen in het sociale welzijn ;
- de sociale waarde die wordt gecreëerd door de meer dan 10.000 vrijwilligers in deze lokale voedselhulporganisaties;
- werkgelegenheid in de reguliere economie voor werknemers met een sociaal contract.